Miecz regimentarski z XVII wieku

1 IX 1722 roku w kościele klasztornym oo. Franciszkanów w Zakliczynie n/D odbył się pogrzeb Władysława Potockiego z parafii Lipnica, który kilka dni wcześniej utopił się w Paleśniance. Został on pochowany na przyklasztornym cmentarzu.

Kilkadziesiąt lat później tj. w sierpniu 1871 roku Ksawery Pragłowski z Zakliczyna podarował Towarzystwu Naukowemu w Krakowie miecz regimentarski z XVII wieku, znaleziony w Paleśniance. (Towarzystwo Naukowe w Krakowie przekształcone zostało w Akademię Umiejętności, obecnie jest to Polska Akademia Umiejętności).

Czy te dwie historie są ze sobą powiązane? Czy był to miecz Władysława Potockiego? A może należał do kogoś innego? Tego nie wiadomo i pewnie już nigdy się nie dowiemy.

Ksawery Pragłowski był jednym z weteranów Wojsk Polskich 1831 roku, który po powstaniu osiadł i mieszkał w Zakliczynie. Zakończył życie w niedostatku i nędzy dnia 14 maja 1878 roku w Zakliczynie. (Zmarł w domu przy zbiegu ulic Browarki i Malczewskiego od strony Rynku, gdzie zapewne mieszkał. Dom ten był wówczas własnością hr. Karola Lanckorońskiego.) Mimo to całe miasto i okolica dowiodła patriotycznego usposobienia, oddając licznym zebraniem się na pogrzebie hołd i cześć należną zasługom zmarłego. Nie jest znane miejsce pochówku Ksawerego Pragłowskiego na zakliczyńskim cmentarzu – nie zachował się jego grób do czasów współczesnych.
Mieszkając w Zakliczynie, z tego co wiadomo, Ksawery Pragłowski był poczmistrzem i członkiem rady miejskiej. Widnieje też np. jako ojciec chrzestny (siostry mojego prapradziadka Józefa Szczurka) Marianny Szczurek urodzonej 8 lutego 1846 roku. Ksiądz odnotował wówczas, że był Pragłowski ,,justycjariusz(em) Dominium Wesołów.”

Na pierwszym zdjęciu wycinek prasowy z gazety z 1871 roku ze wzmianką o podarowaniu miecza regimentarskiego Towarzystwu Naukowemu przez Ksawerego Pragłowskiego z Zakliczyna.
Na drugim zdjęciu, austriackiej mapie katastralnej z 1848 roku, znaleźć można dom oznaczony nr 163, gdzie zmarł Pragłowski.

✍️ Wojciech Grzegorczyk