GRZEGORCZYK Marian

Pseudonim Jan Marg, Paweł Winnicki, dziennikarz, publicysta, legionista Piłsudskiego, dyplomata – sekretarz Poselstwa RP w Bukareszcie. Urodził się 1 kwietnia 1887 roku w Winnikach pod Lwowem. Był synem Antoniego, urzędnika w miejscowej fabryce tytoniu, i Pauliny z Kalinowiczów. W 1905 roku zdał maturę w Gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie, po czym przez rok studiował historię w UJ, następnie przeniósł się na Wydział Prawny Uniwersytetu Lwowskiego, który ukończył w 1910 roku. Pracował w lwowskim Namiestnictwie dla Galicji, wkrótce jednak wyjechał do Wiednia, gdzie był m. in. sekretarzem ministra dla Galicji, Władysława Długosza. W 1913 roku powrócił do Namiestnictwa. W czasie wojny wstąpił do II Brygady Legionów Polskich, 29 X 1914 roku dostał się do niewoli rosyjskiej, gdzie przebywał 4 lata, najpierw w obozach na robotach, potem jako nauczyciel i muzyk (grał dobrze na fortepianie) w Kijowie i Moskwie. W listopadzie 1918 roku wziął udział w walkach o Lwów.W 1919 roku wyjechał jako sekretarz poselstwa polskiego do Bukaresztu. Od założenia przez Paderewskiego w Warszawie w czerwcu 1920 roku dziennika ,,Rzeczpospolita” pisywał w nim zrazu jako korespondent (pod pseudonimem Jan Marg, którego i później często używał). W końcu 1920 roku porzucił służbę dyplomatyczną, osiadł na stałe w Warszawie i rozpoczął działalnośćdziennikarską najściślej związaną z Narodową Demokracją. Pracował w kierowanej przez S. Strońskiego endeckiej ,,Rzeczypospolitej” (do 1924), później w ,,Warszawiance” (do 1928) i innych dziennikach (,,ABC”, ,,Wieczór Warszawski”, ,,Goniec Wardzawski”, ,,Kurier Warszawski”, ,,Polonia”). Był szereg lat wiceprezesem Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Ogłosił, oprócz licznych artykułów ekonomicznych, statystycznych i politycznych, osobno dwie prace prawnicze: ,,Danina” (1921), ,,Ochrona lokatorów” (1924), oraz szkic ,,La presse polonaise” (1933, wespól z W. Wolertem). Przeprowadzał nowe na naszym gruncie badania prasy współczesnej (ogłaszane w miesięczniku ,,Prasa” 1931-9); pisał fachowe recenzje muzyczne i radiowe (w ,,ABC” i tygodniku ,,Antena”) oraz teatralne (,,Warszawianka” i ,,ABC” 1928). W czasie oblężenia Warszawy w 1929 roku redagował z Hieronimem Wierzyńskim (10-25 IX) ,,Wspólną Gazetę”, wydawaną przez Związek Wydawców Polskich i rozlepianą na ulicach miasta, za co aresztowali go Niemcy. Po wyjściu z więzienia w końcu grudnia 1939 roku, współpracował w prasie podziemnej, w wydawanych na powielaczu ,,Dokumentach Chwili” (1941-2) i w ,,Rzeczypospolitej Polskiej” (uzywał pseudonimu Skierka). Przed powstaniem w 1944 roku objął funkcję redaktora politycznego tego pisma, a w czasie Powstania Warszawskiego, gdy Teofil Syga został ranny, przejął po nim naczelną redakcję. Stracił wówczas żonę, Longinę z Iwińskich, i jedyną 16-letnią córkę Hankę (która była łączniczką w PW.)Po wyzwoleniu pracował w ,,Tygodniku Warszawskim”, którego był jednym z założycieli i redaktorów. Zmarł 24 XII 1945 roku. W czasie okupacji, oprócz współpracy z Departamentem Prasowym i Informacji Delegatury Rządu Londyńskiego w Warszawie, wykładał również w tajnej Szkole Dziennikarskiej i prowadził w niej seminarium.” 

podaje za ,,Polskim Słownikiem Biograficznym”, biogram ukazał się w IX tomie w latach 1960-1961.

Ojcem Mariana Grzegorczyka był Antoni Grzegorczyk urodzony 17 I 1841 roku w Zakliczynie. Antoni Grzegorczyk zmarł 6 III 1906 roku i pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. W tym samym grobie spoczęła matka Mariana, Paulina z Kalinowiczów Grzegorczykowa, żyjąca: 18 I 1868 – 17 II 1928.
Jak już wspomniałem, rodzina Mariana Grzegorczyka ze strony ojca wywodziła się z Zakliczyna, to znaczy:

• jego ojciec: Antoni Grzegorczyk (żył 1841-1906)
• jego dziadkowie: Tomasz Grzegorczyk (1814-1892) i Barbara Pacyna (żyła 1817-1868),
• jego pradziadkowie: Gabriel Grzegorczyk (żył 1767-1830) i Małgorzata Połapska (żyła 1779-1831),
• jego prapradziadkowie: Szymon Grzegorczyk (żył 1743-1776) i Katarzyna Nosek (żyła 1740-1810),
• jego praprapradziadkowie: Stanisław Grzegorczyk (żył 1715-1783) i Katarzyna (żyła 1718-1758).

✍️ Wojciech Grzegorczyk