
ŻABA Stanisław (1905-1980) – Zapomniany bohater spod Monte Cassino.
2025-09-07
Rynek w Zakliczynie na starej fotografii
2025-09-08Urodzony 25 sierpnia 1842 roku w Łusławicach koło Zakliczyna. Syn Szymona i Anieli z d. Rzepeckiej.
Ukończył Szkołę Ludową w Zakliczynie n. Dunajcem i gimnazjum w Krakowie.
W 1863 roku wziął udział w Powstaniu Styczniowym.
W 1867 roku podjął pracę jako kandydat do nauczycielstwa pobierający adiutum (zasiłek) w Szkole Głównej Wzorowej w Krakowie. Uczył rachunków oraz rysunków elementarnych. Od 1868 roku był zastępcą nauczyciela w Szkole Głównej w Wadowicach. W 1871 roku został zastępcą nauczyciela w Szkole Niższo-Realnej i Głównej w Wieliczce.
4 października 1873 roku Rada Szkolna Okręgowa w Rzeszowie mianowała go prowizorycznym kierownikiem 4-klasowej Szkoły Ludowej w Tarnobrzegu. 24 grudnia 1873 roku został mianowany stałym kierownikiem tej szkoły. W czerwcu 1876 roku został wybrany radnym Rady Miejskiej Tarnobrzega czwartej kadencji. W lutym 1880 roku został wybrany radnym Rady Miejskiej Tarnobrzega piątej kadencji.
Był członkiem Towarzystwa Pedagogicznego. 2 lipca 1881 roku w czasie walnego zebrania mieleckiego oddziału Towarzystwa Pedagogicznego miał odczyt o trzęsieniu ziemi. Został wybrany delegatem na walne zgromadzenie Towarzystwa Pedagogicznego w Krakowie. 27 kwietnia 1883 roku w czasie konferencji nauczycielskiej okręgu mieleckiego wygłosił referat ,,O tak zwanych repetentach w szkole. Z jakich powodów pojawiają się takowi? W jaki sposób należy zapobiegać, aby repetentów nie było?”.
W 1883 roku jako reprezentant zawodu nauczycielskiego wszedł w skład Rady Szkolnej Okręgowej w Mielcu obejmującej swym nadzorem szkoły w powiatach mieleckim i tarnobrzeskim. 18 września 1886 roku został mianowany na kolejną kadencję członkiem Rady Szkolnej Okręgowej w Mielcu. Gdy w 1888 roku powiat tarnobrzeski został wydzielony z mieleckiej RSO i utworzono Radę Szkolną Okręgową w Tarnobrzegu, wszedł w jej skład jako reprezentant zawodu nauczycielskiego. Prowadził czytelnię Towarzystwa Oświaty Ludowej, która mieściła się w Szkole Ludowej, otwartą 19 stycznia 1889 roku z inicjatywy Antoniego Surowieckiego. W 1893 roku kierowana przez niego szkoła została podniesiona do rangi 5-klasowej. W sierpniu 1894 roku wszedł do zarządu zawiązanej w Tarnobrzegu Czytelni Mieszczańskiej, która rozpoczęła działalność po przekazaniu darowizny przez profesora Stanisława Tarnowskiego w postaci kilkuset książek polskich pisarzy oraz zakupieniu 400 książek i zaprenumerowaniu kilku dzienników i tygodników przez doktora Antoniego Surowieckiego. Przez kilka lat był nauczycielem domowym Tarnowskich. Uczył dzieci Jana Dzierżysława Tarnowskiego: Zdzisława, Juliusza, Adama i Zofię. Był inicjatorem budowy pomnika Stanisława Jachowicza w Tarnobrzegu, współzałożycielem Towarzystwa Kasynowego, Towarzystwa Zaliczkowego, Czytelni Mieszczańskiej. Założył w Tarnobrzegu oddział Towarzystwa Pedagogicznego.
Wójt dzikowski Jan Słomka w swoim pamiętniku napisał:
,,Z nauczycieli odznaczył się szczególniej Jan Michalik, dyrektor szkoły ludowej w Tarnobrzegu, do której należy też Dzików. Obudził on zainteresowanie szkołą wśród dzieci i rodziców. Zakończenie roku szkolnego bywało za niego uroczyste; dzieci popisywały się odpowiedziami z różnych przedmiotów i deklamacjami; rozdawanie świadectw odbywało się na dziedzińcu szkolnym, przy czym celującym uczniom muzyka grała i biły moździerze. Bywały też corocznie majówki, na których 180 było wiele uciechy i śpiewania; starsi chłopcy nieśli chorągwie o barwach polskich. Na dziedzińcu szkolnym były zawsze przyrządy do gimnastyki i zabawy dla dzieci, więc drabiny, huśtawki, słupy do spinania się, karuzel. Przy szkole znajdował się ogród, o który Michalik bardzo dbał i z własnej kieszeni łożył na wzorowe urządzenie tegoż. Brał często chłopców do ogrodu i uczył szczepienia i pielęgnowania drzewek, toteż u niejednego wyrobił zamiłowanie do ogrodnictwa. Starał się też utrzymać budynek szkolny w największym porządku, zawczasu zarządzał wszelkie roboty, naprawy, porządki, co następnie Rada szkolna miejscowa bez sprzeciwu zatwierdzała.”
Zmarł 31 sierpnia 1897 roku w Tarnobrzegu. Spoczywa na cmentarzu w Miechocinie. Nad jego grobem przemawiał Wincenty Siemek, kierownik Szkoły Ludowej we Wrzawach i Józef Jachimowski, kierownik Szkoły Ludowej w Chmielowie.
Żonaty (1 lutego 1883 r.) z Adaminą z d. Dobrodzicka (1858–1938), nauczycielką, córką Andrzeja, Powstańca Listopadowego. Miał czworo dzieci: Adaminę (ur. 18 czerwca 1884 r. w Dzikowie), zamężną Tesarz; Marię (ur. 9 sierpnia 1887 r. w Dzikowie – zm. 1966 r.), nauczycielkę; Jana, (1893–1917), Legionistę, który zginął w 1917 roku na froncie włoskim jako żołnierz armii austro-węgierskiej i Bronisławę (ur. 24 sierpnia 1895 r. w Dzikowie – zm. 12 września 1895 r. w Dzikowie). Jego nazwisko umieszczono na tablicy w kościele OO. Dominikanów w Tarnobrzegu poświęconej pamięci mieszkańców Tarnobrzega, Dzikowa, Miechocina i okolic uczestniczących w Powstaniu Styczniowym.
Biogram J. M. pochodzi z: ,,Wpisani w historię miasta TARNOBRZESKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY” – Bogusław Szwedo.






