Kaplica p.w. św. Trójcy w Rudzie Kameralnej

Historię Kaplicy świetnie opisuje tablica informacyjna ufundowana przez Krystynę Hajdecką-Wolak oraz Tadeusza Malika (potomków Jana Kusiona – „Leśniczego”):

Kaplica pw. Trójcy Świętej w Rudzie Kameralnej została wybudowana w 1817 roku z fundacji Jana Kusiona i jego żony Marianny z domu Kaczor. Jest to budowla kamienna zbudowana z piaskowca, kamienia powszechnie spotykanego na okolicznych polach. Po raz pierwszy została oznaczona na mapie katastralnej miejscowości Ruda Kameralna z 1848 roku i znajdowała się na wzniesieniu nad rzeką opisana jako nosząca wezwanie św. Anny.

W oparciu o dokumentację konserwatorską tego zabytku pierwotny wygląd kaplicy to budowla, która stanowi obecnie prezbiterium i zakrystia. Około 1864 roku budowla została powiększona o wybudowanie nawy i najprawdopodobniej pierwotnego przedsionka. Na pierwotne wyposażenie kaplicy składał się najprawdopodobniej drewniany posąg Pana Jezusa upadającego pod krzyżem. Dopiero prawdopodobnie w czasie przebudowy kaplicy został wykonany pierwotny obraz.

W 1971 roku budowla została zniszczona w wyniku pożaru wraz z jej pierwotnym wyposażeniem, następnie została odbudowana staraniem mieszkańców. Wówczas też wybudowany został nowy przedsionek, a także sprawiono nowe wyposażenie.

Fundatorzy tej kaplicy: Jan Kusion urodził się ok. 1788r. w Rudzie Kameralnej, w rodzinie Wojciecha Kusiona (ur. 09.04.1749r.) oraz jego żony Tekli Piechnik (ur. ok. 1751r. w Filipowicach, zm. 23.07.1846r.). W Rudzie Kameralnej w domu o numerze 44, rodzice fundatora Wojciech i Tekla Piechnik zawarli związek małżeński 30.06.1778r. w Kościele w Czchowie. Żona Jana – Marianna Kusion z domu Kaczor, urodziła się 26.12.1796r. w Rudzie Kameralnej w domu o numerze 26 w rodzinie Szymona Kaczor i jego żony Marianny Średniawa.

Jan Kusion i Marianna Kaczor zawarli związek małżeński dn. 14.11.1808r. w Kościele w Czchowie. Świadkami ślubu byli Szymon Kliś i Szymon Kaczor, rolnik z Dzierżanin. Z tego związku małżeńskiego przyszło na świat dwoje dzieci: Walenty Maciej (ur. 07.02.1810r., zm. 15.02.1810r.) oraz Katarzyna (ur. 04.01.1813r., zm. 19.05.1817r.). Więcej potomstwa tej pary nie przyszło już na świat.

Śmierć dzieci Jana i Marianny musiała zaważyć na tym, że pobożni rodzice postanowili wybudować w fundacji błagalnej kaplicę, która początkowo nosiła wezwanie św. Anny – patronki matek, wdów, a także kobiet oczekujących dzieci. Odznaczający się niezwykłą pobożnością i samotni Jan i Marianna Kusion w 1854r. zobowiązali się przekazać na rzecz parafii w Czchowie cały swój majątek składający się z trzech działek o łącznej powierzchni 7 mórg (około 4 hektary gruntu), który urzędowo został zapisany w 1861r., a ostatecznie potwierdzony w 1864r., kiedy przeszedł na własność parafii w Czchowie. Wraz z przekazaniem gruntów utworzona została fundacja mszalna Jana i Marianny Kusionów, gdzie zostało zapisane, że każdego roku po wieczne czasy w ufundowanej przez nich kaplicy miały być odprawiane dwie msze święte: pierwsza na wiosnę, a druga na jesień. Obowiązek ten został zapisany w dokumentach konsystorskich Diecezji Tarnowskiej wraz z utworzeniem parafii w Filipowisach, w skład której weszła również miejscowość Ruda Kameralna. Obowiązek ten został zapisany na probostwo w Filipowicach, świadczą o tym dokumenty z okresu międzywojennego, znajdujące się w Archiwum Diecezjalny w Tarnowie w zespole Akta Lokalne Parafii Filipowice. Od 2023r. w oparciu o archiwalne zapisy fundacyjne zapoczątkowana została na nowo tradycja odprawiania dwóch mszy świętych w intencji fundatorów.

Jan Kusion, fundator, zm. 06.09.1876r. w Rudzie Kameralnej, pogrzebany został na cmentarzu w Czchowie dn. 08.05.1876r., zaś jego żona Marianna Kusion z domu Kaczor zm. 04.01.1878r. w Rudzie Kameralnej, pogrzebana została na cmentarzu w Czchowie dnia 06.01.1878r.

Informację o kaplicy i jej fundatorach zebrał i opracował Mateusz Reczek. Wszelka dokumentacja dotycząca fundacji mszalnej rodziny Kusionów przechowywana jest w archiwum rodzinnym Tadeusza Malika, krewnego fundatorów.

„Człowiek żyje tak długo, aż nie zginie po nim pamięć”

Na wieczną pamiątkę naszym przodkom i krewnym tablicę tę ufundowali Krystyna Hajdecka-Wolak, wnuczka Jana Kusiona „Leśniczego” i Tadeusz Malik, prawnej Jana Kusion „Leśniczego”

Ruda Kameralna, 7 lipca 2024 r.